Familie Van Lier Lels schenkt Landgoed Overcingel aan Het Drentse Landschap

Familie Van Lier Lels schenkt Landgoed Overcingel aan Het Drentse Landschap

Maandag maakte Stichting Het Drentse Landschap samen met Marike van Lier Lels en haar neven Jelmer en Hessel bekend dat zij het Landgoed Overcingel in Assen aan Stichting Het Drentse Landschap hebben geschonken.

Hun (groot)vader Henk van Lier Lels was tot zijn overlijden afgelopen februari de bewoner van het landgoed. Van Lier Lels was een markante man die zich altijd enorm heeft ingezet voor het behoud van het unieke landgoed dat in het centrum van Assen ligt. Met Het Drentse Landschap sprak hij tijdens zijn leven al over de toekomst van zijn landgoed. Zijn dochter en kleinzoons zijn er van overtuigd dat, met de overdracht aan Het Drentse Landschap, Landgoed Overcingel voor de toekomst en Assen behouden blijft. De stichting is bijzonder vereerd en trots dat de familie ervoor heeft gekozen het beheer aan haar over te dragen.

Op 16 februari van dit jaar overleed Henk van Lier Lels op 90-jarige leeftijd op zijn geliefde landgoed, dat al bijna 250 jaar in de familie was. Huize Overcingel werd in 1777-1778 gebouwd in opdracht van Johannes van Lier die op dat moment ontvanger-generaal van Drenthe was. Het huis werd ontworpen (en gebouwd) door Abraham Martinus Sorg, die ook het Drostenhuis in Assen en de koepelkerk in Smilde heeft gebouwd. Nazaten wisten het landgoed in familiebezit te houden. De omvang van het landgoed is in de loop der jaren aanzienlijk kleiner geworden. Het strekte zich aanvankelijk uit tot aan de Rolderstraat, maar begin 1900 werd het stuk grond verkocht waar nu de Prins Hendrikstraat, Julianastraat en een deel van de Oranjestraat zijn gelegen. Ook de aanleg van het spoor en later het NTM-tramstation eisten een deel op, net als de aanleg van het Stationsplein en de Overcingellaan. Nog weer later pleegden de bouwactiviteiten van het Wilhelmina Ziekenhuis (nu Zuidhaege) en de bouw van het kantoor van de GAK (nu UWV) een aanslag op de omvang van het landgoed.

Het landgoed ligt in het centrum van Assen en is een van Assens meest aansprekende particuliere landgoederen. Rondom het statige woonhuis ligt een wandelpark van vijf hectare en een tuin. De tuin was oorspronkelijk geometrisch van aanleg. Uit die tijd stamt ook de langwerpige waterpartij, het zogeheten Grand Canal. In de jaren 20 van de 19e eeuw is de tuin opnieuw ingericht volgens de Engelse landschapsstijl. De tuinen vormden samen met weides en bospercelen het landgoed Overcingel.

Vanaf het moment dat Henk van Lier Lels op zijn vijftigste op Overcingel kwam wonen beschouwde hij het als zijn levenswerk om het landgoed te behouden. Hierbij maakte Van Lier Lels gebruik van alle beschermende mogelijkheden die de wet bood. Zo bereikte hij dat het landgoed onder de Natuurschoonwet kwam te vallen, telde het maar liefst negen rijksmonumenten en lukte het hem in 1991 om voor Overcingel de status beschermd natuurmonument binnen te halen (wat in 2019 onder huidige wetgeving is omgezet naar Bijzonder provinciaal natuurgebied). Tot het eind toe bleef hij knokken voor het landgoed. Niet omdat hij het in de familie wilde houden maar omdat hij met het landgoed iets voor de Asser gemeenschap wilde betekenen. Bijvoorbeeld in het voorjaar, als de tuin van het landgoed vol met krokussen staat, en het landgoed gratis voor alle Assenaren te bezoeken is. Met de overdracht naar de stichting is vastgelegd dat dit zo blijft.

Zijn nabestaanden zijn er van overtuigd dat het landgoed bij Het Drentse Landschap in goede handen is en in de geest van hun (groot)vader behouden zal blijven voor de toekomst.

Het Drentse Landschap neemt met enorm veel enthousiasme en dankbaarheid het beheer en onderhoud van landgoed Overcingel op zich en zal het landgoed in de geest van Henk van Lier Lels voor de toekomstige generaties Assenaren behouden. Voor het huis wordt de komende tijd naar een passende bestemming gezocht. Tot die tijd zal het huis middels tijdelijk beheer bewoond worden. Houd de website van Het Drentse Landschap (www.drentslandschap.nl) in de gaten voor nieuws en activiteiten rond Overcingel.

Hans Dekker
Tiplijn