Het gaat om een deel van het bevolkingsregister van Diever uit 1942, buitgemaakt en begraven door het verzet. De melkbus met inhoud werd vorige week gevonden door Ferdi Wolthuis in de bossen bij het onderduikershol de Wigwam in het Drents-Friese Wold.
Melkbus met historische inhoud
Eerst denkt Wolthuis dat hij op een bom is gestuit. Maar nadat hij op internet het metalen deksel had opgezocht kwam hij erachter dat het een melkbus was. Wolthuis gelooft zijn ogen niet wanneer blijkt dat er allerlei papieren in zitten. "Ze waren half vergaan, maar ik zag er een datum van 1942 op staan en allerlei namen van mannen". De melkbus, met inhoud, is in het najaar van 43 begraven, vult Jans Tabak van de Historische Vereniging aan. "Dit moet het bevolkingsregister van Diever zijn rond oorlogstijd!
De rol van het bevolkingsregister
Voor het Diever verzet was het buitmaken van het bevolkingsregister van groot strategisch belang. Niet alleen voor de Jodenvervolging en het in kaart brengen van het verzet maakte de Duitse bezetter gebruik van het uitstekende Nederlandse bevolkingsregister. Medio 43 moesten de jongemannen zich melden voor de tewerkstelling in Duitsland of bij het naburige vliegveld Havelte. Daarom werd vanuit het onderduikershol een overval op het gemeentehuis voorbereid. Met medewerking van burgemeester Meyboom en een heldenrol van de 1e ambtenaar Thijs Drupsteen een jaar later gefusilleerd - werd het register in de nacht van 9 op 10 november buitgemaakt en begraven. Het bevolkingsregister is ondanks aandringen van de Duitsers in oorlogstijd nooit hersteld.
Deplorabele staat
Omdat Wolthuis zijn unieke vondst een goede plek wil geven, schenkt hij de melkbus en de inhoud aan het Drents Archief in Assen. Maar de vraag is of de documenten bewaard kunnen worden. "Ik weet niet of dit überhaupt geconserveerd kan worden na 75 jaar onder de grond. Op een paar bladzijden na lijkt de informatie uit het register reddeloos verloren , aldus Brink. Het Drents Archief is in elk geval van plan om de spectaculaire vondst als postuum eerbetoon aan het moedige verzet vanuit de Wigwam op film en foto voor het nageslacht vast te leggen.