4 mei: Sprekende herdenkingen in Assen

4 mei: Sprekende herdenkingen in Assen

Op zondag 4 mei herdenkt Open Joodse Huizen | Huizen van Verzet de Tweede Wereldoorlog op plekken waar Joden en verzetsstrijders woonden of werkten.

Ook in Assen worden Joodse inwoners herdacht. Daarnaast organiseert het Drents Archief in samenwerking met de Asser Historische Vereniging rondwandelingen door Joods Assen en is in de studio van het Drents Archief een nooit eerder vertoonde film over de Joodse familie Wolf uit Assen te zien.

Tijdens Open Joodse Huizen openen zo’n tweehonderd huizen, winkels en scholen in heel Nederland de deuren om stil te staan bij de mensen die er ooit leefden. Getuigen, nabestaanden en huidige bewoners brengen de geschiedenis die achter hun voordeuren schuilgaan tot leven. Iedereen is welkom om te komen luisteren, mee te praten en te herdenken. In Assen gebeurt dit op twee plekken: aan de Prins Hendrikstraat en bij de voormalige synagoge.

De families Van Tijn, Wolf en Boekbinder  
Kort na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog trouwt Leida van Tijn met haar jeugdliefde: de manufacturenhandelaar Salomon Boekbinder. Het jonge stel vlucht in 1942 naar Frankrijk. Toch worden Leida en Salomon opgepakt. Simon komt via het Franse doorgangskamp Drancy in Sobibor terecht en wordt daar vermoord. Leida overleeft de oorlog. Ze vlucht in een verstandshuwelijk met Ido Wolf, de zoon van haar baas, die ook ‘alleen uit de oorlog’ is gekomen. Auteur Niek van der Oord reconstrueert in het boek ‘Alleen uit de oorlog’ de levensverhalen van Leida van Tijn en Ido Wolf. Tijdens Open Joodse Huizen vertelt hij hun verhaal. Hij doet dit voor het huis aan de Prins Hendrikstraat 1a. In dit huis woonde de familie Wolf. In 1942 werden zij uit hun woning gezet. Ze moesten plaats maken voor de toekomstige commandant van het doorgangskamp Westerbork, Albert Konrad Gemmeker. De herdenkingen beginnen om 11.15 en 14.00 uur, bij het huis aan de Prins Hendrikstraat 1a in Assen.

Anna Nieweg en Lotte Auszenberg
Anna Nieweg wordt in 1894 geboren in het Groningse Usquert. Ze trouwt met Berend Davidson en ze gaan samenwonen in Assen. Het huwelijk houdt geen stand en in 1938 scheiden ze. In datzelfde jaar neemt Anna de zorg op zich voor Lotte Auszenberg, een Duitse vluchtelinge uit Keulen. Anna neemt Lotte op als pleegdochter. De broers en zusje van Lotte worden elders ondergebracht. Anna werkt als onderwijzeres in Assen, maar verliest haar baan omdat ze Joods is. Ze gaat werken op de speciaal school voor Joodse kinderen aan de Rolderstraat. Tijdens de grote razzia in Assen wordt Anna samen met haar pleegdochter opgepakt. Op 19 oktober 1942 wordt Anna gedeporteerd naar Auschwitz, om drie dagen later te worden vermoord.

Lotte verlaat op 2 maart 1943 Westerbork. Het transport komt op 5 maart in Sobibor aan. Kort na de aankomst worden alle gedeporteerden, dus ook Lotte Auszenberg, vermoord in de gaskamers. 4 mei vertelt student geschiedenis Nina Venema bij de voormalige synagoge hun verhaal. De herdenkingen beginnen om 11.15 en 14.00 uur, bij de Bethelkerk aan de Groningerstraat 14 in Assen.

Wandeling en documentaires
Daarnaast zijn er in samenwerking met de Asser Historische Vereniging wandelingen door Joods Assen. Deze starten om 11.00, 14.00 en 15.00 uur vanaf het Drents Archief. In de Studio van het Drents Archief is op 4 mei tussen 11.00 en 16.00 uur doorlopend een bijzondere film over de Joodse familie Wolf uit Assen te zien. In 2024 schonk een kleindochter van Samuel Jozef Wolf (1891-1944) deze film gemaakt door haar opa aan het Drents Archief. De beelden die hierop staan, geven een uniek en ontroerend beeld van een Joodse familie in Assen aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. De film is nu gedigitaliseerd en wordt op 4 mei voor het eerst vertoond.

In het Drents Archief kun je eveneens terecht voor al je vragen over de Tweede Wereldoorlog. Bijvoorbeeld over jouw familie. De experts zitten de hele dag voor je klaar.

Het hele programma is gratis en zonder aanmelding toegankelijk. Kijk voor meer informatie over het programma op www.drentsarchief.nl.

Tiplijn