"Referenda zijn belangrijk, omdat het inwoners de mogelijkheid geeft zich vaker dan eens per vier jaar uit te spreken over politieke thema s.  De drie Drenten verzoeken het Drents parlement om te onderzoeken welke vorm van een raadgevend referendum passend is voor Drenthe. Met het indienen van dit verzoek wordt voor de eerste keer succesvol gebruik gemaakt van het agenderingsrecht; het recht dat inwoners van Drenthe hebben om onderwerpen op de agenda van het Drents parlement te zetten.

Invloed uitoefenen met het agenderingsrecht
De verkiezingen voor Provinciale Staten zijn hét moment waarop je als inwoner invloed kunt uitoefenen op wat er in je provincie gebeurt. Een gegeven dat bij veel inwoners bekend is. Minder bekend zijn de mogelijkheden die inwoners hebben om ook ná de verkiezingen hun stem te laten horen. Onder deze mogelijkheden bevindt zich het agenderingsrecht. Via het agenderingsrecht kunnen inwoners van Drenthe een onderwerp op de agenda van het Drents parlement zetten. Hieraan is wel een aantal voorwaarden verbonden. Belangrijk is dat het voorstel betrekking heeft op een onderwerp waar het Drents parlement over gaat. Daarnaast heeft het voorstel de steun nodig van minimaal 400 inwoners van Drenthe van 16 jaar of ouder.

Via de website van het Drents parlement kunnen inwoners hun idee aandragen en ook direct delen op hun eigen sociale kanalen. Statengriffier Simone Buissink: "Eerder waren er best veel belemmeringen om iets op de agenda te krijgen. Die wilden we wegnemen en dat is goed gelukt. Tegenwoordig werken we volgens het principe Ja, mits in plaats van Nee, tenzij. Feitelijk komt het erop neer dat elk idee of punt met een serieuze insteek dat niet recent al aan de orde kwam, geagendeerd wordt."

Verzoek om onderzoek naar raadgevend referendum
Eind 2020 hebben Dekker, Mulder en Van Dalen het verzoek over een raadgevend referendum geplaatst op de website van het Drenst parlement. Het verzoek heeft inmiddels steun ontvangen van meer dan 800 medestanders. Omdat het verzoek voldoet aan alle gestelde voorwaarden, is deze op 7 juli 2021 op de agenda van het Drents parlement geplaatst.

Romy Dekker sprak in de vergadering de Statenleden toe en benadrukte de voordelen van een raadgevend referendum: Inwoners kunnen zo actief invloed uitoefenen op het beleid in hun regio, waardoor inwoners meer regie over hun eigen leefomgeving krijgen. Daarnaast zijn referenda belangrijk omdat het inwoners de mogelijkheid geeft zich vaker dan eens per vier jaar uit te spreken over politieke thema s. De werkelijkheid wil partijprogramma s nog wel eens inhalen. Bovendien snijdt het mes aan twee kanten: het referendum is ook een waardevolle bron van informatie voor u als volksvertegenwoordigers. Het geeft namelijk een interessant beeld van de opinie van een deel van de inwoners over een specifiek onderwerp. 

Na de zomer inhoudelijk debat
Dekker, Mulder en Van Dalen vragen het Drents parlement om zich uit te spreken over het referendum en zij roepen het parlement op om te onderzoeken welke vorm van een raadgevend referendum passend is voor Drenthe. Dit onderzoek wordt opgepakt door de Statenwerkgroep Veranderende samenleving, die een eerste verkenning zal uitvoeren. Na de zomer zal de werkgroep deze verkenning aan het Drents parlement voorleggen, wat gebruikt kan worden bij het inhoudelijke debat over het referendum. Roy Pruisscher, voorzitter van de Statenwerkgroep Veranderende samenleving: Met beide handen nemen we dit agenderingsverzoek aan en we nodigen de inwoners van Drenthe van harte uit om ook gebruik te maken van het recht dat zij hebben om onderwerpen op de agenda van het Drents parlement te zetten.