In het eerste coronajaar  steeg het aantal hypotheekaanvragen met bijna 10 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Vooral huizenbezitters waren sinds het begin van de crisis actief op de woningmarkt: zo steeg het aantal oversluitingen tussen april 2020 en maart 2021 met 20 procent in vergelijking met dezelfde periode in het voorgaande jaar. Ook het aantal hypotheekaanvragen voor de verbetering van de woning is in het coronajaar  sterk gestegen: met 41 procent in vergelijking met dezelfde periode een jaar eerder.

De coronacrisis heeft een uitzonderlijke stijging van het aantal hypotheekaanvragen tot gevolg gehad. Huizenbezitters zijn nog steeds erg actief op de woningmarkt, vooral voor het oversluiten van de hypotheek of een verbetering van de eigen woning , zegt Bennie Henstra, franchisenemer van De Hypotheker in Assen. Uit ons onderzoek blijkt dat veel Nederlanders bang zijn dat de huizenbubbel  binnen enkele jaren weer zal klappen. Tegelijkertijd denkt slechts één op de vijf Nederlanders dat de financiële gevolgen van de coronacrisis invloed heeft op de eigen woonsituatie of hypotheek. Het lijkt er dan ook op dat de enorme stijging van het aantal hypotheekaanvragen deels te verklaren is doordat veel huizenbezitters hun eigen (financiële) situatie in het onzekere coronajaar  veilig hebben gesteld, zeker toen de hypotheekrente leek te gaan stijgen. Nu zij zich voor langere tijd hebben verzekerd van een lage hypotheekrente door een oversluiting en/of hun huis hebben verbouwd, zien zij de eigen toekomst met vertrouwen tegemoet. 

Verbouwen en verduurzamen woning zeer populair in coronajaar
In het coronajaar was één op de vijf hypotheekaanvragen afkomstig van oversluiters. In het tweede kwartaal - vlak na het uitbreken van de coronacrisis - was zelfs sprake van een explosieve stijging (+175 procent) van het aantal oversluiters, die nog snel wilden profiteren van de historisch lage rente. Hoewel de daling van de hypotheekrente in juli opnieuw inzette, waren ook in het derde kwartaal van 2020 aanzienlijk meer oversluiters (+33 procent) actief in vergelijking met dezelfde periode het jaar ervoor. Een andere belangrijke oorzaak van de sterke groei (+41 procent) van het aantal hypotheekaanvragen is het aantal huizenbezitters dat besloot hun woning te verbouwen of verduurzamen. Door de sterk stijgende huizenprijzen en de enorme schaarste aan betaalbare woningen besloten zij juist nu te investeren in de eigen woning, met name om meer ruimte te creëren en het wooncomfort te vergroten. De sterkste groei is zichtbaar in de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar (+54 procent) en 35 tot 45 jaar (+53 procent).

Als het specifiek gaat om het aantal aanvragen voor de aankoop van een woning, is de grootste stijging in het eerste coronajaar  zichtbaar bij jonge huizenkopers tot 35 jaar (+17 procent): ruim één op de drie van de aanvragen voor de aankoop van een woning was afkomstig van deze groep. Het gemiddelde hypotheekbedrag voor deze leeftijdscategorie steeg met 11 procent en bedraagt nu 277.000 euro. Door de stijgende huizenprijzen wordt het echter niet gemakkelijker voor deze groep huizenkopers, waar de urgentie het grootst is. De angst dat de financiële gevolgen van de coronacrisis invloed gaan hebben op het eigen huis of hypotheek is bij de Nederlanders tot 35 jaar dan ook groter: bijna drie op de tien (28 procent) is hier bang voor.

Huizenmarkt steeds minder toegankelijk zonder eigen geld of overwaarde
Ondanks de hoge activiteit op de hypotheekmarkt in het coronajaar staan steeds meer potentiële huizenkopers buitenspel, stelt Henstra. Als gevolg van de sterk stijgende huizenprijzen en de woningkrapte is het haast onmogelijk om nog een betaalbare woning te krijgen. De gemiddelde verkoopprijs is in het eerste kwartaal van 2021 gestegen met bijna 15 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2020. Dit zorgt met name bij starters voor veel onzekerheid. Veel bestaande huizenbezitters hebben op dit moment een flinke overwaarde op hun woning en maken zich niet zo druk om de financiële gevolgen van de crisis op hun woonsituatie. Echter zijn jonge huizenkopers - en bezitters best angstig over de eigen woonsituatie en hun toekomstperspectief. Voor deze groep zou het klappen van een huizenbubbel  - waar 62 procent van de Nederlanders op dit moment voor vreest - grote gevolgen kunnen hebben als hun hypotheek onder water komt te staan. De huizenmarkt wordt zo steeds minder toegankelijk voor huizenkopers, tenzij zij veel eigen geld of overwaarde hebben. Deze verontrustende ontwikkeling vraagt om een structurele en urgente aanpak.